GENEL OLARAK

Genel haciz yoluyla takip sadece para ve teminat alacakları için öngörülmüştür. Ancak para alacağı bir kambiyo senedine dayanıyorsa bu durumda alacaklı kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla da takip yapabilir. Ayrıca, genel haciz yoluyla takip yapılabilmesi için alacağın rehinle temin edilmemiş olması gerekir. Rehinle temin edilmiş alacaklar için ilk olarak rehinin paraya çevrilmesi kuralı geçerli olacaktır. Rehinin tutarı borcu ödemeye yetmez ise yetmeyen kısım için genel haciz yoluyla takibe başvurulabilecektir.

Genel haciz yoluyla takipte alacaklının elinde belli bir belgenin bulunması aranmaz, alacaklının borcunun olduğunu iddia etmesiyle bile bu yola başvurulabilir. Kısacası rehinle temin edilmemiş, bir senede dayansın dayanmasın, kaynağı ve hukuki sebebi ne olursa olsun, tüm para ve teminat alacakları için genel haciz yoluyla takibe başvurulabilir.

GÖREV VE YETKİ

Genel haciz yoluyla takipte alacağın miktarı ne olursa olsun görevli merci icra dairesidir.

Yetki bakımından ise para alacağı için HMK’da geçerli olan genel ve özel yetki kuralları genel haciz yoluyla takip için de geçerlidir. HMK’dan farklı olarak sözleşmeden kaynaklanan alacaklar için sözleşmenin yapıldığı icra dairesi de yetkilidir.

TAKİP TALEBİ

Genel haciz yoluyla takip yapmak isteyen alacaklının yetkili icra dairesine takip talebinde bulunması gerekir.

Takip talebi icra dairesine yazılı veya sözlü olarak ya da elektronik ortamda yapılır.(İİK 58/1)

Yine takip talebinin muhtevası da bu madde devamında düzenlenmiştir.

TAKİP TALEBİNDE BULUNMANIN SONUÇLARI

• Takip talebinin kanunu uygun doldurulması ve harçların ödenmesi ile icra müdürü ödeme emri düzenleyip gönderir.
• İcra dairesi alacaklıya takip talebinde bulunduğuna ve verdiği belgelere, talep ve takip masraflarına dair bedava ve pulsuz bir makbuz verir.(İİK 58)
• Alacaklı yapmış olduğu takibi geri alabilir, bunun için borçlunun iznine gerek yoktur. Takipten vazgeçme takibe konu haktan da vazgeçme anlamına gelmez.
• Alacaklı aynı alacak için aynı borçluya kural olarak ikinci bir takip başlatamaz. Takip talebinde bulunmakla takip derdest hale gelir.
• Takip talebi ile zamanaşımı kesilir.
• Borçlu daha önce temerrüde düşürülmemişse takip talebi ile temerrüde düşürülür.

ÖDEME EMRİ

İcra müdürü takip talebinin bu kanunda öngörülen şartları içerdiğine karar verirse ödeme emri düzenler. Talebin kabul edilmemesi halinde verilen karar tutanağa yazılır.(İİK 60/1)

Ödeme emrinin muhtevası da yine bu madde devamında düzenlenmiştir.

Ödeme emri, tebliği ile hüküm ve sonuçları doğurur. Ödeme emrini alan borçlu, ödeme emri usulüne ve kanuna uygun gönderilmişse ya yedi gün içinde ödeme emrine itiraz edebilir ya da itiraz etmeyerek borcu kabul etmiş olabilir. Yedi gün içinde itiraz etmeyen borçlunun, aynı yedi gün içerisinde borcunu ödemesi veya mal beyanında bulunması gerekir.

Ödeme emrini alan borçlu borca veya imzaya itiraz edebilir. Genel haciz yoluyla takipte, yapılan itiraz haczi kendiliğinden  durdurur. Takibe  devam etmek isteyen alacaklı, borçlu tarafından yapılan itirazı bertaraf etmesi gerekir. Bunu sağlamak için ise kanun alacaklının elindeki belgelerin niteliğine göre iki yol öngörmüştür. Birincisi itirazın iptali (m. 67) ve ikincisi itirazın kaldırılması yoludur.(m. 68-70)