• Tebligat mahkemeler, Cumhuriyet Savcılıkları ve İcra Daireleri tarafından herhangi bir hukuki durum veya işlemle ilgili bu iş ve işlemlerden etkilenebilecek gerçek veya tüzel kişilere karşı bildirimde bulunmak ve yapılan bu bildirimin belgelenmesidir. Kısaca bir bildirimin resmi şekilde belgelenmesidir.

• Tebligat Kanunu ve Tebligat Yönetmeliği’nde tebligata ilişkin ayrıntılı düzenlemelere yer verilmiştir. Tebligat sadece kanunda belirtilen hallerde ve yetki verilmiş kurumlarca çıkartılabilir.

• Tebligatın kelime anlamı bildirme ve belgelendirmektir. Tebligatlar yargılamanın yürütülmesi bakımından önem taşır. Yargılamanın yürütülmesi sırasında tarafların kendilerine tanınan hakları kullanmaları buna bağlıdır. Yargılamada sürelerin başlaması çoğunlukla tebliğe bağlıdır. Geniş çerçevede adil yargılanma ve hukuki dinlenilme hakkı ile ilişkilidir.

• Tebligata ilişkin hükümler genellikle emredici niteliktedir. Çünkü tebligat temel hak ve hürriyetlerle bağlantılıdır. Bu hükümler yerine getirilmediğinde tebligat hiç yapılmamış sayılır veya usulsüz tebligat gündeme gelir.

• Tebligat ve davetiye farklı kavramlardır. Davetiyede herhangi bir kişinin mahkemeye çağırılması söz konusudur. Her tebligat davet unsuru içermez.

Tebligatın aşamaları şunlardır;

1. Tebligat çıkarılması talebi,
2. Tebligatı çıkaracak makamın evrakı düzenlemesi,
3. Tebligatı yapacak merci tarafından tebligatın usulüne uygun şekilde,
4. Tebligatın muhatabına veya onu tebellüğe yetkili kişiye ulaştırılması.

Bir tebligatın çıkarılması için önce tebligata esas teşkil edecek işlemi talep eden olmalıdır. Bu talep usulüne uygun bulunursa yetkili merci tebligat çıkartacaktır. Tebligat yapılmasını isteyen kimse, tebligat giderlerini belirlenen süre içinde peşin olarak ödemelidir. Aksi halde talebinden vazgeçmiş sayılır.

Tebligat çıkarmaya yetkili merciler Tebligat Kanunu 1.maddede düzenlenmiştir. Buna göre;

• Yargı mercileri
• Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri
• Özel bütçeli daireler
• Düzenleyici ve denetleyici kurumlar
• Sosyal güvenlik kurumları
• İl özel idareleri
• Belediyeler
• Köy tüzel kişilikleri
• Barolar
• Noterler tebligat çıkartabileceklerdir.

TEBLİGATIN YAPILMASI

• Tebligatlar kural olarak PTT tarafından yapılır ancak;
• Doğrudan tebligat
• İlanen tebligat
• Memur aracılığıyla tebligat ve
• Kolluk aracılığıyla da tebligat yapılabilir.

• Tebligat, ilgililere ve varsa kanuni temsilcilerine veya avukatlarına yapılır. Tebligatın yapıldığı kişiye ‘’muhatap’’ denir. Tebligat kural olarak muhatabın kendisine yapılır. Muhatap tüzel kişi ise, tüzel kişiyi temsile yetkili olan kişiye yapılır. Birden fazla temsilci olması durumunda bunlardan birine tebliğ edilmesi yeterlidir.

• Vekil aracılığıyla takip edilen işlerde mutlaka vekile yapılması gerekir. Birden fazla vekil olması durumunda herhangi birine yapılması yeterlidir. Vekil varken asıla yapılan tebligat usulsüzdür.

• Muhatabın adreste bulunmaması halinde aynı konutta oturan kişilere ve hizmetçiye tebligat yapılabilir. Burada aranan ölçüt aynı konutta oturmaktır. Aynı konuttan kasıt ise aynı bağımsız bölümdür. Muhatap yerine tebligat yapılacak kimseler, görünüş itibariyle on sekiz yaşından aşağı olmamalı ve bariz bir şekilde ehliyetsiz bulunmamalıdır.

• Tebligat kişinin bilinen en son adresine yapılır. Ancak tebligat yapılacak kişi kabul ederse adresinden farklı yerde de tebligat yapılabilir. Bilinen en son adresin tebligata elverişli olmadığının anlaşılması veya tebligatın yapılamaması halinde muhatabın adres kayıt sisteminde bulunan yerleşim yeri adresi, en son adresi olarak kabul edilir ve tebligat buraya yapılır.

• Muhatap veya onun adına tebligatı almaya yetkili kişiler o sırada adreste bulunmayabilir veya tebligatı almaktan kaçınabilirler. Bu durumda memur, evrakı muhtara teslim eder ve muhatabın kapısına ihbarname yapıştırır. İhbarnamenin yapıştırıldığı tarih, tebliğ tarihi sayılır. İhbarname 10 gün kapıda kalır.

ELEKTRONİK TEBLİGAT

• Tebligat Kanunu7/a maddesine göre anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlere elektronik yolla tebligat yapılması zorunludur.

• Elektronik tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci gün sonunda yapılmış sayılır.

• Elektronik tebligat işlemleri, PTT AŞ. Tarafından kurulan ve işetilen Elektronik Tebligat Sistemi üzerinden yürütülür.

• Kanunda belirtilen zorunlu haller dışında elektronik tebligat yapılması ihtiyaridir. Kendi isteğiyle elektronik tebligat adresi edinen kişiye elektronik tebligat yapılması zorunludur.

İLANEN TEBLİGAT

• İlanen tebligat son çare olarak seçilen yöntemdir. Kural olarak muhatabın adresinin meçhul olması halinde yapılır.

• Muhatabın adresinin meçhul olması halinde tebligatı çıkaran merci, adres araştırması yapar, sonuç alınamazsa kolluk tarafından tespit edilmesini isteyebilir. Tüm araştırmalara rağmen adresin tespit edilememesi halinde adresi meçhul sayılır.

• Tebligatı çıkaran merci ilanen tebligat yapılacağına dair bir karar verir. Bunun üzerine muhatabın güvenilir şekilde öğrenmesini sağlayabilecek bir gazetede ve elektronik ortamda ilanen tebligat yapılır.

• İlanen tebliğ, son ilan tarihinden itibaren yedi gün sonra yapılmış kabul edilir.

USULSÜZ TEBLİGAT

• Tebligata ilişkin düzenlemelere aykırı yapılmış bir tebligat usulsüz tebligat olarak kabul edilir. Muhatap buna rağmen tebliği öğrenmişse veya tebligatla ilgili bazı işlemlere girişmişse tebligat yapılmış sayılır. Aksi halde tebligat yapılmamış sayılır.

• Usulsüz tebligatta tebliğ tarihi, muhatabın haberdar olduğunu bildirdiği tarihtir.

• Yapılan tebligatın usulsüz olduğu ilgili  mercilerde ileri sürülebilir.