DERNEK NEDİR?
- Dernek bir kazanç elde etme amacı dışında bir amacın gerçekleştirilmesi için birleşen kişiler topluluğudur.
- Bu kişiler en az 7 gerçek veya tüzel kişi olabilir.
- Bu kişiler belli bir ortak amacı gerçekleştirmek üzere sürekli olarak birlikte faaliyet göstermek üzere bir araya gelmiş kişilerdir.
DERNEĞİN UNSURLARI NELERDİR?
- KİŞİ UNUSURU: En az 7 gerçek veya tüzel kişi
- AMAÇ UNSURU: Kazanç elde etme amacı taşımayan ve kanunen yasak olmayan bir amaç olmalıdır.
- SÜREKLİLİK UNSURU: Sürekli olarak faaliyet göstermek üzere kurulur.
- TÜZEL KİŞİLİK UNSURU: Bağımsız bir tüzel kişiliktir.
DERNEK TÜRLERİ?
- KAMU YARARINA ÇALIŞAN DERNEKLER: Kamu yararına çalışan dernekler CB kararı ile tespit edilir. En az 2 yılda bir denetlenirler.
- FEDERASYON-KONFEDERASYONLAR: Kuruluş amaçları aynı olan en az 5 derneğin bir araya gelmesi ile federasyon, kuruluş amaçları aynı olan en az 3 federasyonun bir araya gelmesi ile konfederasyon kurulabilir.
- ÇOCUK DERNEKLERİ: 15 yaşını doldurmuş ayırt etme gücüne sahip çocuklar yasal temsilcilerinin yazılı izni ile çocuk dernekleri kurabilirler.
DERNEĞİN KURULUŞU
- Dernekler serbest kuruluş sistemine tabidir.
- Anayasa 33. madde: ‘’Herkes, önceden izin almaksızın dernek kurma hakkına sahiptir.’’
- Buna göre dernek kanunen gerekli şartları taşıması halinde başka bir işleme gerek kalmaksızın kurulmuş olur. Herhangi bir malvarlığı-sermaye gerektirmez.
- Ancak tüzel kişilik kazanabilmesi için kuruluş bildirisi, dernek tüzüğü ve diğer belgelerin illerde valilere, ilçelerde kaymakamlığa verilmesi gerekir.
- Yani derneklerin kuruluşu bildirim sistemine tabidir.
DERNEK KURABİLECEK KİŞİLER
- TMK 57/2’ye göre dernek kurabilmek için fiil ehliyeti şarttır.
- Bu şart hem gerçek hem tüzel kişiler için geçerlidir.
- 15 yaşını bitiren çocuklar kanuni temsilcilerinin izni ile dernek kurabilirler.
DERNEK ÜYELİĞİ
KURUCU ÜYELER: Dernek kurucuları kurucu üye sıfatını alırlar. Kuruluş aşamasında en az 7 gerçek/tüzel kişi bulunmalıdır.
SONRADAN ÜYE OLANLAR: Kurucu üyelerle sonradan üyeler arasında bir fark yoktur. Derneğin üye sayısı için bir üst sınır bulunmamaktadır.
ONURSAL ÜYELER: Genel kurulda oy kullanamazlar. Aidat ödemek zorunda değillerdir
ŞUBE
- Genel Kurul kararı ile açılır.
- Dernek tüzüğünün şubeli tüzük olarak onaylatılmış olması gerekir.
- Genel kurul ve yönetim kurulu ile denetim kurulu veya denetçi bulunması zorunludur.
- Şubeler temsilcilik açamazlar.
TEMSİLCİLİK
- Yönetim Kurulu kararı ile açılır.
- Şubesiz dernek tüzüğü ile kurulabilir.
- Genel kurul ve yönetim kurulu ile denetim kurulu veya denetçi bulunmaz. Temsilci atanır.
- Temsilcilikler, şube veya dernek genel kurullarında temsil edilmezler.
DERNEK TÜZÜĞÜ
- Derneğin tüzel kişiliğini kazanması için zorunlu bir unsurdur.
- Derneğin kurucuları tarafından hazırlanan ve derneğin örgütlenişi ve işleyişini düzenleyen kurallar bütünüdür.
- Her derneğin bir tüzüğü olmak zorundadır.
- Dernekler Kanunu madde 4’teki unsurları taşıması zorunludur.
- İlgili makamlar tüzüğü hukuka aykırılık yönünden 60 gün içinde inceler ve bir eksiklik varsa 30 gün içinde düzeltilmesi için süre verilir.
- Bir eksiklik olmadığı takdirde dernek kurulmuş olur.
- Kurulan dernek, dernekler kütüğüne kaydedilir.
ZORUNLU ORGANLAR
- YÖNETİM KURULU
- GENEL KURUL
- DENETİM KURULU