GENEL OLARAK
Ödeme emri tarafına tebliğ edilen borçlu, yedi gün içerisinde borcunu ödeyebileceği gibi bu süre içerisinde borcun sona erdiği, zamanaşımına uğradığı, vadesinin gelmediği, şarta bağlı olduğu, senet altındaki imzanın kendisine ait olmadığı, borcun ödeme emrinde belirtilen kadar olmadığı gibi sebeplerden dolayı icra dairesine itiraz da edebilir.
İlamsız takiplerde yapılan bu itiraz, icra takibi durdurduğundan dolayı alacaklının takibe devam edebilmesi için borçlu tarafından icra dairesine yapılan itirazı hükümden düşürmesi gerekir. Bu noktada alacaklı ya itirazın kaldırılması ya da itirazın iptali davası yoluna başvuracaktır. Alacaklı itirazın kaldırılması yoluna elinde İcra İflas Kanunu 68. madde de belirtilen belgelerden biri varsa başvurabilir. Bu belgelerden birini elinde bulundurmayan alacaklının ise bir yıl içerisinde itirazın iptali davası açması gerekir
Yine belirtmek gerekir ki itirazın kaldırılması yoluna başvuran alacaklı, bu yolu bırakarak ya da itirazın kaldırılması talebi reddedildikten sonra itirazın iptali davasını açabilir. Çünkü icra mahkemesinin kararları maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmez.
İTİRAZIN İPTALİ DAVASI NE ZAMAN AÇILIR?
Takip talebine itiraz eden edilen alacaklı, itirazın tebliğ tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir.(İİK 67)
Kanunda bir yıllık süre öngörülmüştür. Bu süre geçtikten sonra artık takip alacaklısı, borçlu hakkında açılmış olan takibe itiraz edilemez. Bu durumda alacaklı, alacağını tahsil etmek için yetkili ve görevli mahkemede alacak davası açmalıdır.
Yine değinmek gerekir ki itirazın iptali davasının bir yıl içinde açılması gerektiği yönündeki kural gecikmiş itiraz ve ihtiyati hacizde uygulanmaz. Şayet bu iki durumda yedi gün içinde itirazın iptali davası açılmazsa haciz ve ihtiyati haciz kalkar.
YARGILAMA USULÜ NASILDIR?
İtirazın iptali davasında, yargılama usulü bakımından genel hükümler uygulanır. Borçlu, açtığı iptal davasında takibe itiraz ederken bildirdiği itiraz sebepleri ile bağlı olmamakla birlikte daha önce ileri sürmedikleri de dahil tüm itiraz sebeplerini ileri sürebilir. Görevli ve yetkili mahkeme de genel hükümlere göre tespit edilir.
Yine itirazın iptali davası genel hükümlere göre harca tabidir. Alacaklının takip talebinde bulunurken yatırdığı binde beş peşin harç, kendisine geri verilir veya alacaklı isterse iptal davasının harcına mahsup edilir.
MAHKEME KARARI VE SONUÇLARI
- Davanın kabulü
Mahkeme yaptığı tahkikatın sonunda, borçlunun borcu olduğu kanaatine varırsa itirazın iptaline karar verir. Borçlunun itirazı iptal edildiğinden, alacaklı bu kararı icra dairesine vererek durmuş olan takibe devam edilmesini ve haciz işleminin yapılmasını isteyebilir.
İtirazın iptali davasında borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse alacaklının talebi doğrultusunda icra hukukuna özgü olan icra inkar tazminatına mahkum edilecektir. İcra inkar tazminatının amacı, alacağın tahsilini geciktiren, haksız olarak takibe yöneltilen itirazları önlemeye yöneliktir. İtirazın iptali davasının bir diğer sonucu da, mahkeme kararının tefhim veya tebliğinden itibaren üç gün içinde borçlunun mal beyanında bulunmuş olmasıdır.
- Davanın Reddi
Mahkeme tahkikatın sonunda, takip konusu alacağın mevcut olmadığı kanaatine varırsa, itirazın iptali davasını reddeder. Bu kararın kesinleşmesiyle alacaklının başlattığı takip iptal edilir.
İtirazın iptali davasının reddi ile alacaklı haksız ve kötüniyetli görülürse borçlunun talebi doğrultusunda alacağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatına mahkum edilir.
